Tính toán lưu lượng, áp suất và lựa chọn VAV — Góc nhìn thiết kế mở cho cộng đồng kỹ sư

Trong thiết kế hệ thống HVAC sử dụng VAV Box (Variable Air Volume), việc tính đúng lưu lượng, áp suất và lựa chọn loại VAV phù hợp là nền tảng để đạt được hiệu suất vận hành, tiết kiệm năng lượng và chất lượng không khí mong muốn.

Bài viết này tổng hợp những điểm kỹ thuật cơ bản và gợi mở một số vấn đề để anh em kỹ sư cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn.

Lưu lượng thiết kế: căn cứ cơ bản khi tính VAV

🔹 Qmax (lưu lượng tối đa)
Qmax được xác định dựa trên tải lạnh (hoặc tải nhiệt) thiết kế của từng zone:

Trong đó:

• T_gió cấp thường ~13°C (hệ thống lạnh tiêu chuẩn)

• 1.2 là hệ số quy đổi nhiệt dung riêng không khí

💡 Làm sao để lựa chọn Qmax đủ đáp ứng tải mà vẫn tránh oversize, gây lãng phí đầu tư và tiêu hao năng lượng?

🔹 Qmin (lưu lượng tối thiểu)
Đảm bảo gió tươi tối thiểu (theo ASHRAE 62.1 / QCVN).
Thông số tham khảo:

• Văn phòng: 0.6 – 0.8 L/s.m²

• Theo đầu người: ~10 L/s/người

💡 Cách cân bằng giữa Qmin đủ gió tươi và yêu cầu tiết kiệm năng lượng khi VAV về min?

Áp suất thiết kế: bài toán giữa kỹ thuật và thực tiễn

✅ VAV thường hoạt động hiệu quả trong ΔP: 50 – 250 Pa
✅ Áp suất cần:

• Đủ để cảm biến VAV đo chính xác lưu lượng

• Đủ cho hệ thống vận hành trong biên tổn thất dự kiến

💡 Khi nào nên thiết kế ΔP cao hơn để dự phòng layout ống thay đổi? Khi nào nên tính sát tải để tối ưu năng lượng?

Lựa chọn VAV: không chỉ dựa vào lưu lượng, áp suất

Các tiêu chí cần lưu ý:

🔹 Loại VAV

• Single duct: zone lạnh tiêu chuẩn

• Fan powered: zone cần tăng áp/ bù nhiệt

• VAV heater: zone cần sưởi

🔹 Chứng nhận thiết bị

• Ưu tiên AHRI 880 hoặc tương đương để đảm bảo độ chính xác, độ ồn, độ kín khí

🔹 Độ ồn

• Theo Ashrea 130 và AHRI 885

• Đảm bảo NC25-30 tại Qmax (tham khảo ASHRAE Applications Handbook)

💡 Những kinh nghiệm lựa chọn VAV cho zone đa mục đích, zone đặc biệt như hội trường, bệnh viện, trường học...?

Nguồn tài liệu tham khảo

✔ AHRI 880 – Performance Rating of VAV Terminals: www.ahrinet.org
✔ ASHRAE 62.1 / 90.1 / Applications Handbook: www.ashrae.org
✔ SMACNA HVAC Duct Design Manual: www.smacna.org
✔ AMCA 300 / ISO 3741 – Sound Standards: www.amca.org

Mời cộng đồng cùng trao đổi

👉 Mỗi công trình có bài toán riêng, mỗi kỹ sư có góc nhìn riêng.
👉 Làm sao để thiết kế VAV vừa chính xác, vừa tiết kiệm, vừa bền vững?
👉 Những góc nhìn thực tiễn sẽ giúp cộng đồng HVAC Việt Nam cùng nâng tầm!

#VAVBox #HVACDesign #AirflowCalculation #ComfortEngineering #GreenBuilding #AHRI880 #ASHRAE #SMACNA #AMCA #NSCA #Starduct #NgoiSaoChauA #StarAsia